Bir gün bir yerde bir tanıdığıma pahalı olmayan bir içecek ikram etmiştim. Bana şaşkınlıkla baktı: “Neden bunu ikram ettin, çay ikram etseydin” dedi. Ben de afalladım. Sonradan anladım ki borçlu hissetmiş. Bir gün kendisinin de bana aynı şeyi yapması gerekeceği için rahatsız olmuş. Çünkü sürekli bir şeylerden kısıp-bir şeyler satın alan biriydi. Bu olay bana sosyalleşmek konusunda büyük bir vizyon katmıştı.
“Param ya da maddî olanaklarım olmasa da dostlarım olsun” gibi sözleri duymuşsunuzdur. Çoğu insan da bu sözleri takdir eder. Halbuki gerçekten uzak, romantizmin pençesinde kıvranan sözlerdir bunlar.
Parası olduğu için değil-parayı ret ettiği ve daha çok başkaları için harcayan insanları yanlış anlamayalım. Onların seçimi mütevazı bir hayattır. Geleni başkalarına paylaştırmaktır. Parayı kendileri için harcamazlar, ama parasız değillerdir. Para kaynaklarını yine kullanırlar fakat başkaları için kullanırlar. Mütevazı bir hayat yaşamakla-paranın getirdiği seçenekleri inkar etmek farklı şeylerdir.
Burada vurgulamak istediğim esas konu, sosyalleşmenin de bir takım harcamaları beraberinde getirdiği gerçeğidir. Sözgelimi bir dostunuz size bir kitap hediye etti. Sizin de ona bir hediye vermeniz gerekmez mi? Onun size verdiği kitabı satarak mı ona hediye alacaksınız? Ya da bir dostunuzun yardıma ihtiyacı oldu ve işinizi birkaç gün terk ettiniz. Mesai kaybında doğan ciro ya da ücret kaybını karşılayacak gücünüz yoksa bunu yapabilir misiniz? Yapsanız da bir kere ve bir kişi için yapabilirsiniz. Böyle bir şeyi birçok kere yapmanız mümkün değildir.
Çevrenizdeki insanların zaman zaman maddî yardıma ihtiyaçları olduğunu varsayalım. Bu tür konularda size gelmemelerini size sadece sohbet için gelmelerini mi söyleyeceksiniz?
Gecenin bir yarısı bir arkadaşınız sizi aradı ve gözyaşları içinde bir sorunu olduğunu söyledi. Onun yanına gitmeniz gerekti. Taksiye ücret olarak gazoz kapağı mı vereceksiniz ya da arabanıza benzin alırken insanlık namına bedava benzin mi talep edeceksiniz?
Bir de işin zaman boyutu var. İnsanlar ilgi ve yakınlık isterler. Sosyalleşelim diyoruz. İnsanlara değer verdiğimizi gösterecek kadar onlarla nitelikli zaman geçirmeden nasıl sosyalleşeceksiniz? Bu sizce mümkün mü? Bu zamanı nasıl vereceksiniz? Fazla mesai yapayım da ek ücret alayım diyen biri bunu nasıl yapabilir?
Ailenizin ve özellikle çocuklarınızın güvenle yaşayabileceği yerlerde-sitelerdeki ev kiralarını hiç araştırdınız mı? Çocuğunuzun nerede sosyalleşmesini isterdiniz? Güvenli olmayan bir yerde mi, yoksa kaliteli insanların yaşadığı bir çevrede mi? “Kaliteyle, ev kiraları arasında ne ilgi var?” diyorsanız, size tebessüm eder ve araştırın derim, başka şey demem.
Herkes sosyalleşebilir. Burada sorun nasıl bir çevre istediğinizdir. Para size çevre satın almaz, ama doğum günü hediyeleri satın alır, kitaplar satın alır. Kocaman bir otobüs tutup akrabalarınızı ya da akrabanız olan çocukları şehir turuna çıkarmanızı sağlayabilir. Parayla burs verip-insanları sevindirebilirsiniz. Öğrencilere daha iyi eğitim imkânları sunabilirsiniz.
İkram ettiğiniz çayın hesabını yaparak, ay sonunu zar zor getirdiğiniz bir bütçeyle kaliteli anlamda sosyalleşmek zordur. Kendimizi kandırmayalım derim. Elbette parasız da sosyalleşirsiniz, ama etrafınıza sizin gibi parasal sorunları olan ve bu yüzden ürkek davranan, çay siparişi vermeden önce etrafına endişeyle bakan insanlar olur. Sosyal olursunuz belki, ama çevrenizdeki insanlar sizden borç istemesinler ya da size karşılık vermek zorunda bırakacak masraflı bir jest yapmasınlar diye içinizden dua edersiniz.
Yoksa herkes sosyalleşebilir fakat nerede, nasıl ve ne kalitede bunu tartışmak gerekir düye düşünüyorum.
-----------
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder